Czy spółka komandytowa może mieć kuratora?

Kurator dla spółek ustanawiany jest w przypadku odzyskiwania należności „trudnych”.

Zgodnie z art. 69 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego, Sąd orzekający, na wniosek strony przeciwnej, ustanawia kuratora dla strony niemającej zdolności procesowej, która nie ma przedstawiciela ustawowego, dla strony będącej osobą prawną, gdy w jej organie zachodzą braki uniemożliwiające jej reprezentację, albo dla strony będącej jednostką organizacyjną, o której mowa w art. 64 § 11, gdy brak jest osób uprawnionych do jej reprezentowania. Z cytowanego przepisu wyraźnie wynika, że dotyczy on również spółek osobowych, jako jednostek organizacyjnych niebędących osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną.

Natomiast art. 42 Kodeksu cywilnego wprost dotyczy osób prawnych. Mianowicie, jeżeli osoba prawna nie może być reprezentowana lub prowadzić swoich spraw ze względu na brak organu albo brak w składzie organu uprawnionego do jej reprezentowania, sąd ustanawia dla niej kuratora. Ponadto, spółka komandytowa nie posiada zarządu, który byłby organem uprawnionym do jej reprezentowania. Reprezentowana jest bowiem przez wspólników (także wtedy, gdy jednym z nich jest spółka kapitałowa). Skoro podstawowym zadaniem kuratora ustanowionego w trybie art. 42 Kodeksu cywilnego jest powołanie albo uzupełnienie składu organu osoby prawnej uprawnionego do jej reprezentowania, to w przypadku spółki komandytowej takie zadanie nie byłoby możliwe do wykonania.

Na korzyść takiej interpretacji może przemawia treść art. 26 [1] prawa upadłościowego, który dotyczy kuratora na potrzeby postępowania upadłościowego i wyraźnie odnosi się do ułomnych osób prawnych.

Ponadto, nie można powierzyć prowadzenia spraw spółki jawnej, czy komandytowej osobom trzecim z wyłączeniem wspólników.

Jednakże z drugiej strony do jednostek organizacyjnych niebędących osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną, stosuje się odpowiednio przepisy o osobach prawnych.

Brak wyraźnego odniesienia art. 42 kc do ułomnych osób prawnych wymaga więc interwencji ustawodawcy.

Wpis ma charakter popularyzatorski i nie stanowi porady w konkretnej sprawie. Autorka nie ponosi odpowiedzialności za treść wpisu. W celu uzyskania indywidualnej porady prawnej proszę o kontakt telefoniczny lub mailowy.

Czy spółka z o. o. może działać bez zarządu?

Co do zasady osoba prawna działa przez swoje organy w sposób przewidziany w ustawie i w opartym na niej statucie. Organem, który według ustawy reprezentuje i prowadzi sprawy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest zarząd. Działalność zarządu spółki z o.o. jest równoznaczna z działalnością samej spółki. Spółka z o.o. może też działać przez „pośredników” pośrednich lub bezpośrednich, czyli przedstawicieli, w tym pełnomocników, prokurentów oraz kuratora.

Ustanowienie prokurenta i udzielenie prokury dla spółki może być korzystne zwłaszcza w sytuacji, gdy członkowie zarządu spółki rezygnują z dalszego sprawowania funkcji, albo zostali skazani za określone czyny zabronione. Prokura ma bowiem bardzo szeroki zakres. Należy do niej ogół czynności sądowych i pozasądowych (co nie oznacza, że zasada ta nie doznaje wyjątków).

Natomiast ustanowiony przez Sąd Rejestrowy kurator wprawdzie może reprezentować i prowadzić sprawy spółki. Jednak co do zasady sprawuje on swoją funkcję tylko przez rok, a głównym jego zadaniem jest zwołanie zgromadzenia wspólników w celu powołania zarządu lub doprowadzenie do likwidacji spółki. Brak zarządu teoretycznie nie jest korzystny dla samej spółki z o.o. i jej wspólników. Instytucja kuratora służy jednak również realizacji szerszych celów publicznoprawnych. Jest ona korzystna zwłaszcza dla wierzycieli spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. W praktyce w przypadku spółki, która ma trudności z powołaniem zarządu, w okresie roku te trudności mogą nie ustąpić mimo zwołania zgromadzenia wspólników przez kuratora. Oznacza to, że kurator w takiej sytuacji może przyczynić się do likwidacji takiej spółki, co nie zawsze odpowiada interesom wspólników spółki.

Wpis ma charakter popularyzatorski. Autorka nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie treści zawartych we wpisie w konkretnej sprawie. W celu uzyskania porady prawnej w indywidualnej sprawie proszę o kontakt telefoniczny lub mailowy.