Tag: odszkodowanie

Opublikowane w

„Uchwała hałasowa” SN z kwietnia 2024 r.- wysokie odszkodowania za OOU

Uchwała

Sądu Najwyższego

z dnia12 kwietnia 2024 r.

III CZP 56/23

Roszczenie odszkodowawcze z tytułu obniżenia wartości nieruchomości w związku z wprowadzeniem obszaru ograniczonego użytkowania

TEZA aktualna

Właścicielowi nieruchomości, której wartość zmniejszyła się na skutek wprowadzenia obszaru ograniczonego użytkowania, o którym mowa w art. 135 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (tekst jedn.: Dz. U. z 2024 r. poz. 54), jednak bez związku ze szczególnymi ograniczeniami wynikającymi z art. 135 ust. 3a ustawy – Prawo ochrony środowiska, przysługuje odszkodowanie na podstawie art. 129 ust. 2 tej ustawy.

UZASADNIENIE

Skład orzekający

Przewodniczący: Sędzia SN Władysław Pawlak (spr.).

Sędziowie SN: Agnieszka Piotrowska, Marta Romańska.

Sentencja

Sąd Najwyższy w Izbie Cywilnej na posiedzeniu jawnym 12 kwietnia 2024 r. w Warszawie

w sprawach z powództw: T. W., Ż. W., M. W., M. Ł., K. Ł., P. Ł., B. Ł., W. Ł., L. B., L. P., A. G., M. R. i J. R. przeciwko Portowi Lotniczemu spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w B. o zapłatę,

na skutek przedstawienia przez Sąd Okręgowy w Krakowie postanowieniem z 21 września 2023 r., II Ca 913/19, zagadnienia prawnego:

„Czy właścicielowi nieruchomości której wartość zmniejszyła się na skutek wprowadzenia obszaru ograniczonego użytkowania, jednak bez związku z ze szczególnymi ograniczeniami wynikającymi z art. 135 ust. 3a Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2556 z późn. zm.) przysługuje odszkodowanie na podstawie art. 129 ust. 2 tej ustawy?”

podjął uchwałę:

Właścicielowi nieruchomości, której wartość zmniejszyła się na skutek wprowadzenia obszaru ograniczonego użytkowania, o którym mowa w art. 135 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (tekst jedn.: Dz. U. z 2024 r. poz. 54), jednak bez związku ze szczególnymi ograniczeniami wynikającymi z art. 135 ust. 3a ustawy – Prawo ochrony środowiska, przysługuje odszkodowanie na podstawie art. 129 ust. 2 tej ustawy.

III CZP 56/23 2

Agnieszka Piotrowska Władysław Pawlak Marta Romańska

Opublikowane w

Wentylacja szamba – ile od granicy działki sąsiada i drogi

Czytelników bardzo poruszył temat lokalizacji wentylacji zbiorników bezodpływowych na nieczystości. Bardziej szczegółowe informacje w tym zakresie zawierają akty wykonawcze do prawa budowlanego. Regulują one, że:
Co do zasady odległość pokryw i wylotów wentylacji ze zbiorników bezodpływowych na nieczystości ciekłe, dołów ustępów nieskanalizowanych o liczbie miejsc nie większej niż 4 i podobnych urządzeń sanitarno-gospodarczych o pojemności do 10 m3 powinna wynosić co najmniej od granicy działki sąsiedniej, drogi (ulicy) lub ciągu pieszego – 7,5 m
Jednakże w zabudowie jednorodzinnej, zagrodowej i rekreacji indywidualnej odległości te powinny wynosić co najmniej
od granicy działki sąsiedniej, drogi (ulicy) lub ciągu pieszego – 2 m.
Odległości pokryw i wylotów wentylacji z dołów ustępów nieskanalizowanych o liczbie miejsc większej niż 4 oraz zbiorników bezodpływowych na nieczystości ciekłe i kompostowników o pojemności powyżej 10 m3 do 50 m3 powinny wynosić co najmniej: od granicy działki sąsiedniej – 7,5 m a od linii rozgraniczającej drogi (ulicy) lub ciągu pieszego – 10 m.
W związku z dużym zainteresowaniem tematem imisji oraz wykonywania prawa własności nieruchomości zachęcam do zadawania dalszych pytań, gdyż temat jest poruszający i ciekawy, a zamieszczanie kolejnych wpisów przyczynia się do zwiększenia atrakcyjności bloga dla jego czytelników.
Wpis ma charakter popularyzatorski i nie stanowi porady prawnej w konkretnej sprawie. Autorka nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie treści wpisu. W celu uzyskania indywidualnej porady prawnej proszę o kontakt telefoniczny lub mailowy. Możliwe jest zamówienie szkolenia poruszającego kwestie szczegółowe najbardziej istotne dla zainteresowanych.
Opublikowane w

Co można robić ze swoją działką, czyli jakie są granice wykonywania prawa własności nieruchomości

Przede wszystkim Kodeks cywilny przewiduje, że właściciel nieruchomości powinien przy wykonywaniu swego prawa powstrzymywać się od działań, które by zakłócały korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę, wynikającą ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości i stosunków miejscowych.

Na przykład, powtarzające się zakrapiane imprezy nocne w czasie, gdy całe osiedle odpoczywa, są nie tylko wykroczeniem, ale też naruszają prawo własności nieruchomości dotkniętych hałasem. Siłą rzeczy od uczestników spotkania pod wpływem alkoholu trudno wymagać cichego zachowania. Przed poinformowaniem odpowiednich służb warto jednak zwrócić się do osób uczestniczących w tego typu wydarzeniach, bo najczęściej nie działają złośliwie, ale po prostu nie zauważyli, że pół osiedla nie może otworzyć okna i spokojnie odpocząć, gdy oni się tak wspaniale bawią.

Kolejnym przykładem może być rozpalanie ogniska w odległości bliższej niż 4m od granicy działki, zwłaszcza gdy towarzyszy temu duszący sąsiadów dym. Tego typu zachowanie również nie tylko stanowi wykroczenie, ale też narusza ich prawo własności. Miłośnicy rozpalania ognisk muszą też pamiętać o tym, że nie można ich urządzać w odległości mniejszej niż 100 m od lasu. Zwłaszcza w okresie suszy rozpalenie ognia w mniejszej odległości zagraża bezpieczeństwu lasu oraz sąsiadów.

Zarzewiem niezgody, generującym pytanie o granice prawa własności, może również być sadzenie roślin bez zachowania odpowiednich odległości od działki sąsiedniej. Tego typu działania warto uzgadniać z sąsiadami. Nie musi im się podobać, że rośliny w przyszłości będą przerastać na teren ich nieruchomości, gdy nie zostaną odpowiednio na czas przycięte.

A co jeśli sąsiad zlokalizował wylot z wentylacji szamba przy granicy działki? Tego typu działanie jest uciążliwe w stopniu znacznym. Oczywiście w tej sytuacji również mamy do czynienia z naruszeniem własności oraz możliwość dochodzenia odszkodowania od złośliwego sąsiada, w przypadku poniesienia szkody, a zadośćuczynienia w sytuacji krzywdy. Jednak przede wszystkim tego typu wybryk regulują przepisy prawa budowlanego. „Wywietrznik” powinien znajdować się co najmniej 2 m od granicy działki sąsiedniej (także drogi). Tym razem mamy więc do czynienia również z samowolą budowlaną. Powództwo cywilne o usunięcie takiej instancji nie jest zatem konieczne. Wystarczy poinformować organy nadzoru budowlanego, które mają możliwość nałożenia grzywny oraz przymuszenia do zmiany lokalizacji wylotu. Również Policja w takiej sprawie nie powinna być bezczynna, bo wylot wentylacyjny z szamba usytuowany bezpośrednio przy drodze w powszechnym odczuciu narusza porządek publiczny i budzi odrazę.

 

Oczywiście to tylko przykłady. Nie istnieje zamknięty katalog zachowań naruszających porządek publiczny oraz prawo własności nieruchomości sąsiednich. Gdy więc czasy miłości sąsiedzkiej dawno już minęły, a sąsiad nie zaprzestaje swoich praktyk i mamy wątpliwości, czy są one legalne, warto ustalić, jakie środki ochrony przysługują pozostałym właścicielom oraz osobom poszkodowanym. Z pomocą może przyjść doświadczony prawnik. Oczywiście ma to swoją cenę, dlatego warto zainteresować się, czy w pobliżu miejsca naszego zamieszkania radca prawny albo adwokat zdecydowałaby się poprowadzić taką sprawę pro bono, a zadośćuczynienie przeznaczyć na cele charytatywne.

 

Wpis ma charakter popularyzatorski i nie stanowi porady prawnej w konkretnej sprawie. Autorka nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie treści wpisu. W celu uzyskania indywidualnej porady prawnej proszę o kontakt telefoniczny lub mailowy.

 

 

 

Opublikowane w

VAT od wywłaszczonej nieruchomości rolnej

Czy z tytułu przejęcia pod drogę na podstawie art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych przez Skarb Państwa działek w zamian za odszkodowanie jest podatnikiem VAT?
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uważa, że tego typu czynność może być opodatkowana podatkiem od towarów i usług. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie nie podzielił tego stanowiska w wyroku III SA/Wa 23/18, a Naczelny Sąd Administracyjny skierował pytanie do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Orzeczenie w tej sprawie pomoże wielu osobom, które w związku z prowadzeniem działalności rolniczej są zarejestrowane dla potrzeb VAT i chciałyby zbyć swoje grunty rolne. Jednakże należy pamiętać, że sprawa ta dotyczy zbycia przymusowego i wynagrodzenia za nieruchomość, które nosi cechy odszkodowania.

 

Wpis ma charakter popularyzatorski i nie stanowi porady prawnej w konkretnej sprawie. Autorka nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie treści wpisu. W celu uzyskania indywidualnej porady prawnej, proszę o kontakt telefoniczny lub mailowy.

Opublikowane w

Odpowiedzialność za wypadek autokaru

Przewoźnik ponosi odpowiedzialność za szkody spowodowane wypadkiem autokaru na zasadzie ryzyka. Odpowiedzialność tę wyłącza wyłączna wina poszkodowanego, wyłączna wina osoby trzeciej lub siła wyższa.

Odpowiedzialność przewoźnika powstaje z chwilą wejścia pasażera do autokaru.

Gdy podczas podróży autokarem podróżny dozna obrażeń na skutek wypadku drogowego, osobie takiej przysługuje odszkodowanie oraz zadośćuczynienie, którego może się domagać z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych. Odszkodowania (zadośćuczynienia) można również domagać się z OC sprawcy wypadku. Jeśli natomiast podróżny posiadał ubezpieczenie NNW, może uzyskać wypłatę także w ramach tej polisy. Gdy winę za zdarzenie ponosi przewoźnik, możliwe jest dodatkowo uzyskanie odszkodowania za uszkodzony bagaż.

Odpowiedzialność za wypadek autokaru może obejmować w szczególności odpowiedzialność za uszczerbek na zdrowiu, koszty leczenia, transportu związanego z leczeniem, wyrównanie utraty dochodu, czy koszty przekwalifikowania oraz renty.

 

Wpis ma charakter popularyzatorski i nie stanowi porady prawnej w konkretnej sprawie. Autorka nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie treści  wpisu. W celu uzyskania indywidualnej porady prawnej proszę o kontakt telefoniczny lub mailowy.

 

Opublikowane w

Odpowiedzialność cywilnoprawna za szkody spowodowane zatruciem Odry

Początek sierpnia związany był z doniesieniami medialnymi na temat katastrofy ekologicznej wywołanej skażeniem rzeki Odry. Obecna wersja prawdopodobnego przebiegu zdarzeń przedstawia się tak, że pomór ryb mógł być wywołany toksycznym glonem, który rozwinął się w rzece z uwagi na jej znaczne zasolenie wodami pochodzącymi z zakładów przemysłowych. W tym kontekście pojawia się wątek odpowiedzialności cywilnej za szkody wywołane zatruciem rzeki. W doniesieniach medialnych w tym zakresie pojawiają się znaczne uproszczenia, co wymaga komentarza.

Odpowiedzialność za zatrucie rzeki może bowiem nie tylko opierać się na zasadzie winy, ale także na zasadzie ryzyka. Przy odpowiedzialności tego ostatniego typu zgodnie ze stanowiskiem orzecznictwa i doktryny nie tylko stopień zawinienia nie ma znaczenia, ale również zgodność z prawem działania, które wywołało szkodę. Brak odpowiedzialności powoduje jedynie wystąpienie siły wyższej, wyłączna wina poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą sprawca szkody nie ponosi odpowiedzialności.

W tym kontekście nie można też nie wspomnieć o odpowiedzialności Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego, opartej o zasadę swoiście rozumianej bezprawności zaniechania.

 

Wpis ma charakter popularyzatorski i nie stanowi indywidualnej porady prawnej. Autorka nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie treści wpisu. W celu uzyskania pomocy w konkretnej sprawie proszę o kontakt telefoniczny lub mailowy.

Opublikowane w

Kto jest właścicielem ogrodzenia?

Ogrodzenie jest to urządzenie budowlane służące ochronie gruntu. Własność ogrodzenia przysługuje w zależności od tego, na czyjej znajduje się nieruchomości. Jeśli ogrodzenie znajduje się w granicy działki stanowi współwłasność współwłaścicieli, za wyjątkiem należących do rzadkości przypadków, gdy ogrodzenie nie jest związane trwale z gruntem i można odłączyć je bez istotnej zmiany lub uszkodzenia.

 

Przy okazji podkreślenia wymaga, że utrzymanie ogrodzenia nie jest tożsame z jego wzniesieniem. Przyjmuje się domniemanie, że ten kto wznosi ogrodzenie, czyni to w celu ochrony własnej nieruchomości.

Wzniesienie ogrodzenia na cudzym gruncie bez zgody właściciela może skutkować procesem i obowiązkiem rozebrania takiego ogrodzenia oraz obowiązkiem zapłaty odszkodowania za to, że ten ostatni w pełni nie może korzystać ze swojego gruntu. Kodeks cywilny reguluje też szczególny przypadek wzniesienia budynku na cudzym gruncie. Budynek takie nie może stanowić przedmiotu odrębnej własności i należy do właściciela gruntu, którego prawo własności zostało naruszone.

 

Wpis ma charakter popularyzatorski i nie stanowi porady prawnej w konkretnej sprawie. W celu uzyskania indywidualnej porady prawnej proszę o kontakt telefoniczny lub mailowy.

Opublikowane w

Zakaz eksmisji zniesiony

Zgodnie z art. 15zzu ust. 1 ustawy z 31 marca 2020 roku o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 nie wykonuje się tytułów wykonawczych nakazujących opróżnienie lokalu mieszkalnego. Przepis ten przewidywał kilka wyjątków od zakazu eksmisji.

Właściciele mieszkań poprzez swoich pełnomocników w skargach do rzecznika praw obywatelskich podnosili, że skoro nie ma obowiązku noszenia maseczek, izolacji oraz testowania, zakaz eksmisji ogranicza prawo własności w sposób niekonstytucyjny i nieuzasadniony.

W odpowiedzi na dynamicznie zmieniające się okoliczności zakaz eksmisji został zniesiony z dniem 15 kwietnia 2022 r., czyli jeszcze przed zniesieniem stanu epidemii w dniu 16 maja 2022 r. Co ciekawe zostało to uczynione ustawą o pomocy obywatelom Ukrainy … (w celu zwiększenia podaży mieszkań?)

Właściciele znów mogą egzekwować swoje prawa a konsumenci w trudnej sytuacji ekonomicznej mogą spodziewać się jeszcze większych trudności.

 

Wpis ma charakter popularyzatorski i nie stanowi porady prawnej w konkretnej sprawie. Autorka nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie treści wpisu. W celu uzyskania indywidualnej porady prawnej proszę o kontakt telefoniczny lub mailowy.

Opublikowane w

Odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez dziecko

W odniesieniu do czynów dzieci, które nie ukończyły 13 lat (lub dzieci starszych, które z powodu stanu psychicznego nie ponoszą winy), rodzice odpowiadają za domniemaną winę w nadzorze. Wina ta występuje w postaci zaniechania sprawowania pieczy nad dzieckiem lub niewystarczającego nauczenia dziecka zasad bezpiecznego postępowania.

Jeśli opiekę nad dzieckiem sprawuje w danej chwili inna osoba lub instytucja, na przykład nauczyciel, czy opiekunka, osoby te również odpowiadają za niedopilnowanie dziecka.

Dzieci w wieku powyżej 13 lat odpowiadają za własne czyny, gdyż można przypisać im winę. Za czyny niedozwolone dzieci w tym wieku rodzice ponoszą odpowiedzialność, gdy zostanie im udowodniona ich własna wina.

Ww. osoby odpowiadają zarówno za szkodę (odszkodowanie na koszty leczenia, renta itd.), jak i za krzywdę (zadośćuczynienie za cierpnie psychiczne i fizyczne, naruszenie dóbr osobistych itd. lub zasądzenie odpowiedniej sumy na wskazany cel społeczny).

Odpowiedzialność za czyn dziecka ma miejsce zarówno na płaszczyźnie cywilnoprawnej, jak i karnej.

W sprawach karnych dotyczących naruszenia nietykalności cielesnej często koniecznym może być złożenie do Sądu Rejonowego prywatnego aktu oskarżenia, gdyby inicjatorem wszczęcia postępowania karnego wobec sprawcy nie mógł być prokurator bądź inny oskarżyciel publiczny, np. w przypadku:

– lekkiego uszkodzenia ciała (art. 157 § 2 w zw. z art. 157 § 4 k.k.),
– nieumyślnego uszkodzenia ciała, jeżeli naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia nie trwał dłużej niż siedem dni (art. 157 § 3 w zw. z art. 157 § 4 k.k.),
– zniesławienia (art. 212 § 1 i 2 w zw. z art. 212 § 4 k.k.),
– zniewagi (art. 216 § 1-3 w zw. z art. 216 § 5 k.k.),
– naruszenia nietykalności cielesnej (art. 217 § 1 i 2 w zw. z art. 217 § 3 k.k.).

 

Wpis ma charakter edukacyjny i nie stanowi porady prawnej w konkretnej sprawie. Autorka nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie wpisu. W celu uzyskania porady w indywidualnej sprawie, proszę o kontakt telefoniczny lub mailowy.

 

 

Opublikowane w

Zakres odpowiedzialności wykonawcy za roboty budowlane

Mimo epidemii, dobra, jak na tę porę roku, pogoda sprzyja kontynuacji prac budowlanych. Tego typu aktywność często generuje spory na tle terminowości oraz jakości wykonania obiektów budowlanych, zwłaszcza z uwagi na wysokie stawki za roboty budowlane.

Odpowiedzialność wykonawcy za roboty budowlane może wynikać z naruszenia umowy lub dokonania czynu niedozwolonego. W ramach tej odpowiedzialności wyróżnić można odpowiedzialność za niewykonanie umowy zgodnie z jej treścią oraz odpowiedzialność odszkodowawczą, w tym na zadach rękojmi. Inwestorowi przysługują środki ochrony prawnej w zależności od tego, jakim obowiązkom uchybił wykonawca.

Głównym obowiązkiem wykonawcy w ramach umowy o roboty budowlane jest wykonanie obiektu budowlanego zgodnie z projektem i zasadami wiedzy technicznej.

Wykonawca może też odpowiadać solidarnie z inwestorem za zapłatę wynagrodzenia podwykonawcy.

Jeśli wykonawca przejął protokolarnie od inwestora teren budowy, ponosi również odpowiedzialność za szkody na tym terenie.

Inwestor może powołać się na przepisy dotyczące nienależytego wykonania umowy o dzieło i jeśli wykonawca spóźnia się z rozpoczęciem lub wykończeniem obiektu tak dalece, że nie jest prawdopodobne, aby zdołał je ukończyć w czasie umówionym, inwestor jest uprawniony do odstąpienia od umowy bez wyznaczenia dodatkowego terminu, przed terminem do ukończenia obiektu budowlanego. W przypadku zwłoki wykonawcy stosuje się zasady ogólne wykonania zobowiązań wzajemnych.

Jeśli zaś wykonawca wykonuje roboty budowlane w sposób wadliwy lub sprzeczny z umową, inwestor (również w oparciu o regulację umowy o dzieło) może wezwać go do zmiany sposobu wykonania i wyznaczyć w tym celu odpowiedni termin, po upływie którego inwestor może od umowy odstąpić albo powierzyć poprawienie lub dalsze wykonywanie dzieła innej osobie na koszt i niebezpieczeństwo wykonawcy (możliwe jest też wykonanie zastępcze na zasadach ogólnych).

Jeśli zamawiający sam dostarczył materiału, może w razie odstąpienia od umowy lub powierzenia wykonania dzieła innej osobie, żądać zwrotu materiału i wydania rozpoczętego dzieła. Natomiast, gdyby wykonany obiekt uległ zniszczeniu lub uszkodzeniu wskutek wadliwości dostarczonych przez inwestora materiałów maszyn lub urządzeń albo wskutek wykonania robót według wskazówek inwestora, wykonawca nie może żądać wynagrodzenia, jeśli nie uprzedził inwestora o niebezpieczeństwie.

Wykonawca odpowiada za wady obiektu na zasadach rękojmi, czyli co do zasady jest zobowiązany do usunięcia wady. Jeśli tego nie uczyni w wyznaczonym terminie inwestor może odstąpić od umowy, chyba że wada nie była istotna. W tej ostatniej sytuacji inwestor może jednak złożyć oświadczenie o obniżeniu wynagrodzenia wykonawcy.

Odpowiedzialność wykonawcy jest wyłączona jeśli wada obiektu budowlanego powstała z przyczyny tkwiącej w materiale dostarczonym przez inwestora.

Wpis ma charakter popularyzatorski. Autorka nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie treści zawartych we wpisie w konkretnej sprawie. W celu uzyskania porady prawnej w indywidualnej sprawie proszę o kontakt telefoniczny lub mailowy.