Rozliczenie napraw w wynajmowanym mieszkaniu

Skąd wziął się pomysł na wpis? Stan niepewności co do zakresu obowiązków stron umowy związanych z dbałością o przedmiot najmu jest stresujący zarówno dla wynajmującego, jak i dla najemcy. Myślę więc, że wpis będzie przydatny, dla osób, które zajmują się wynajmowaniem mieszkań oraz dla osób, które są najemcami lokali mieszkalnych. Znajomość ustawy w tym zakresie pozwoli na łatwiejsze dokonanie wzajemnych rozliczeń w poczuciu, że obowiązki stron są z góry określone, a o „zabezpieczenie” interesu prawnego stron umowy zadbał ustawodawca zgodnie z zasadą równości stron stosunku cywilnoprawnego.

Obowiązki wynajmującego oraz najemcy, a także odpowiadające tym obowiązkom uprawnienia, w sposób szczególny uregulowane zostały w art. 6 a i 6 b ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego z z 21 czerwca 2001 r., tj. Dz.U. z 2020 r., poz. 611 (dalej ustawa). Komentowana regulacja dotyczy lokalu mieszkalnego w rozumieniu tej ustawy będącego przedmiotem najmu. Lokal, to w myśl ustawy, lokal służący do zaspokajania potrzeb mieszkaniowych niebędący pomieszczeniem przeznaczonym do krótkotrwałego pobytu osób, w tym w celach wypoczynkowych i innych. Czyli, jak wyliczono w art. 2 ust. 1 p. 4 ustawy, szczególne zawarte w niej normy nie dotyczą hoteli, pensjonatów, czy internatów. Potrzeb mieszkaniowych nie mają inne podmioty niż osoby fizyczne. Zatem wydaje się, że  rygorom ustawy podlega umowa z najemcą będącym osobą fizyczną i to tylko osobą, która ma mieszkać w lokalu. Jeśli lokal nie wchodzi w skład publicznego zasobu mieszkaniowego i należy do osoby prywatnej, strony mogą odmiennie ustalić swoje prawa i obowiązki podczas trwania umowy najmu co do utrzymania przedmiotu najmu będącego w tym przypadku lokalem mieszkaniowym, ale także nieruchomości, na której się znajduje lokal mieszkaniowy.

Jeśli jednak umowa nie zawiera odmiennej treści, to obowiązkiem wynajmującego jest:

1/ zapewnienie sprawnego działania instalacji i urządzeń związanych z budynkiem, umożliwiających najemcy korzystanie z wody, paliw gazowych i ciekłych, ciepła, energii elektrycznej, dźwigów osobowych oraz innych instalacji i urządzeń stanowiących wyposażenie lokalu i budynku określone odrębnymi przepisami;

2/ utrzymanie w należytym stanie, porządku i czystości pomieszczeń i urządzeń budynku służących do wspólnego użytków mieszkańców oraz jego otoczenia;

3/ dokonywanie napraw budynku, jego pomieszczeń i urządzeń, o których mowa w pkt 2;

4/ dokonywanie napraw lokalu, napraw lub wymiany instalacji i elementów wyposażenia technicznego w zakresie nieobciążającym najemcy, w tym wymiany pieców grzewczych, stolarki okiennej i drzwiowej oraz podłóg, posadzek i wykładzin podłogowych, a także tynków, napraw i wymiany wewnętrznych instalacji: wodociągowej, gazowej i ciepłej wody, bez armatury i wyposażenia, a także napraw i wymiany wewnętrznej instalacji kanalizacyjnej, centralnego ogrzewania wraz z grzejnikami, instalacji elektrycznej, anteny zbiorczej – z wyjątkiem osprzętu.

Natomiast najemca zobowiązany jest utrzymywać lokal oraz pomieszczenia, do używania których jest uprawniony we właściwym stanie technicznym i higieniczno- sanitarnym określonym odrębnymi przepisami oraz przestrzegać porządku domowego. Najemca ma także obowiązek dbać i chronić przed uszkodzeniem lub dewastacją części budynku przeznaczone do wspólnego użytku, jak dźwigi osobowe, klatki schodowe, korytarze, pomieszczenia zsypów, inne pomieszczenia gospodarcze oraz otoczenie budynku.

Ponadto, najemcę obciąża naprawa i konserwacja: podłóg, posadzek, wykładzin podłogowych oraz ściennych okładzin ceramicznych szklanych i innych, okien i drzwi, wbudowanych mebli (łącznie z ich wymianą), trzonów kuchennych, kuchni, grzejników wody przepływowej (gazowych elektrycznych i węglowych), podgrzewaczy wody, wanien, brodzików, mis klozetowych, zlewozmywaków, umywalek wraz z syfonami, baterii i zaworów czerpalnych oraz innych urządzeń sanitarnych, w które lokal jest wyposażony, łącznie z ich wymianą.

Dodatkowo najemca zobowiązany jest do naprawy oraz konserwacji:

  • osprzętu i zabezpieczeń instalacji elektrycznej, z wyłączeniem wymiany przewodów oraz osprzętu anteny zbiorczej,
  • pieców węglowych i akumulacyjnych (łącznie z wymianą zużytych elementów), etażowego centralnego ogrzewania (a w przypadku, gdy nie zostało ono zainstalowane na koszt wynajmującego, także jego wymiany),
  • przewodów odpływowych urządzeń sanitarnych aż do pionów zbiorczych (w tym niezwłoczne usuwanie ich niedrożności),
  • innych elementów wyposażenia lokalu i pomieszczeń przynależnych (przez malowanie lub tapetowanie oraz naprawę uszkodzeń tynków ścian i sufitów, malowanie drzwi oraz okien, wbudowanych mebli, urządzeń kuchennych, sanitarnych i grzewczych).

Jeśli wynajmującemu zależy na tym, aby zachować wpływ na naprawy, które są w gestii najemcy, powinien to zaznaczyć w umowie. Może się zdarzyć, że wynajmujący chciałby, aby np. naprawy dokonała osoba o określonych kwalifikacjach, a nie przypadkowa. Natomiast najemca w zasadzie nie ma obowiązku, gdy umowa nie stanowi inaczej, przekazywania wynajmującemu informacji na temat drobnych napraw, z którymi związane wydatki pokrywa z „własnej kieszeni”.

Najemca powinien poinformować wynajmującego o naprawach, które obciążają wynajmującego. Jeśli sposób rozliczenia nie został wyraźnie uzgodniony, najemca może mieć trudności w dochodzeniu zwrotu poniesionych wydatków. Podstawą do rozliczenia stron jest umowa wraz z protokołem zdawczo-odbiorczym oraz rachunki lub faktury i dowody zapłaty. W praktyce zarówno stan lokalu w chwili wydania, jak i naprawy i konserwacje dokumentuje się zdjęciami.

Odrębnie uregulowane zostało dokonywanie ulepszeń przez najemcę oraz prawa i obowiązki stron umowy najmu po zakończeniu najmu.

Wpis ma charakter popularyzatorski. Autorka nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie treści zawartych we wpisie w konkretnej sprawie. W celu uzyskania porady prawnej w indywidualnej sprawie proszę o kontakt telefoniczny lub mailowy.

Jak rozliczać przychody z najmu?

Wynajmujący mieszkania często nie wiedzą, czy mogą opodatkować uzyskany przychód jako tzw. najem prywatny, czy działalność gospodarczą. Interpretacje organów na tent temat są bardzo niejednolite. Niekiedy organy podatkowe przyjmują, że wynajem siedmiu lokali nie stanowi działalności gospodarczej – por. interpretacja nr 0115-KDIT3.4011.507.2018.2.MŁP. Często jednak przy znacznie mniejszej ilości lokali organy stwierdzają, że mamy do czynienia z działalnością gospodarczą – por. interpretacja nr 0114-KDIP3-1.4011.246.2017.1.KS1, dotycząca wynajmu trzech mieszkań.

Teoretycznie od 1 stycznia 2019 r. o sposobie opodatkowania przychodów z najmu prywatnego (skala podatkowa lub ryczałt) podatnik decyduje dokonując pierwszej wpłaty na podatek dochodowy. W praktyce, dla osób, które chcą uzyskiwać przychody z najmu prywatnego organy podatkowe wprowadziły specjalne ankiety, które podatnik wypełnia zgłaszając najem (jeśli zgłasza a nie tylko płaci). Ankiety te obejmują wiele informacji, których obowiązek udzielenia moim zdaniem nie do końca wynika z ustawy na etapie przed wyborem formy opodatkowania. Istnienie takiej ankiety pozwala jednak podatnikowi na uzmysłowienie sobie, w jakim zakresie mogłoby być prowadzone czynności kontrolne dotyczące zweryfikowania, czy podatnik prawidłowo kwalifikuje uzyskiwane przychody do źródła najem prywatny.

Na podstawie art. 5a pkt 6 ustawy o PIT pozarolniczą działalnością gospodarczą jest:

działalność zarobkowa

wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa, a także polegająca na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych

prowadzona we własnym imieniu

bez względu na jej rezultat

w sposób zorganizowany i ciągły

z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9 ustawy o PIT.

Zacytowany przepis wskazuje, że przyporządkowanie przychodu do źródła z działalności gospodarczej powinno nastąpić w ostatniej kolejności. W praktyce organ oceniając okoliczności faktyczne kieruje się uznaniem i nie zawsze respektuje tę kolejność. Może to mieć bardzo niekorzystne skutki dla podatnika, gdy weryfikacja prawidłowości wyboru sposobu opodatkowania odbywa się na etapie weryfikacji rozliczenia podatku za poprzedni rok/lata.

Jeśli chodzi o podatek od towarów i usług, to wynajem jest czynnością opodatkowaną, jeśli jest wykonywany w ramach działalności gospodarczej. Jednakże wynajmujący dodatkowo korzysta ze zwolnienia, jeśli wynajmuje nieruchomości mieszkalne wyłącznie na cele mieszkaniowe. Jeśli chodzi o wspomniane zwolnienie nie jest ono jednolicie rozumiane przez organy podatkowe.

Sposobem na osiągnięcie pewności co do kwalifikacji podatkowej planowanego wynajmu oraz zmniejszenia ryzyka ewentualnych sankcji wiążących się z błędnym przyporządkowaniem przychodu do właściwego źródła, jest wystąpienie o interpretację podatkową. Interpretacje podatkowe bywają niekorzystne dla podatników. Statystycznie jednak szansa na uchylenie negatywnej dla podatnika interpretacji przez sąd administracyjny, biorąc pod uwagę dane z ostatnich lat wynosi 50%. Z uwagi na korzyści, które niesie za sobą uzyskanie takiej interpretacji, warto podjąć się jej uzyskania i spróbować przekonać organy podatkowe do prawidłowości proponowanego korzystnego dla podatnika sposobu rozliczenia podatkowego.

Jeśli spodobał Ci się wpis, możesz go zalinkować. Wpis ma charakter popularyzatorski. Autorka nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie treści zawartych we wpisie w konkretnej sprawie. W celu uzyskania porady prawnej w indywidualnej sprawie proszę o kontakt telefoniczny lub mailowy.